72. Ken je… 48 dingen met een D?

Harry Potter Umbrella door deakazu @ deviantart

Dadaïsme, ken je dat? De kans is heel groot dat de naam je niks zegt – dadaïsme, het klinkt als een vreemde religieuze sekte waarbij volwassen in babytaal spreken om dichter bij hun goddelijke oorsprong te komen of zoiets. Maar je kent ongetwijfeld resultaten van het dadaïsme. Een pissijn bijvoorbeeld. Een BOEM! PAUKENSLAG! Of, geïnspireerd door de beweging: een mosselpot.

Dadaïsme was een heel rebelse kunststroming aan het begin van de 20^e eeuw. Ze kwam op samen met dingen als kubisme (denk die vreemde uit driehoeken bestaande vrouwen van Picasso [x]), surrealisme (al die smeltende horloges in het werk van Dalí [x] of de pijp van Magritte [x]) en mijn geliefde Italiaanse futurisme (van mijn thesis).

49. Wat doen we met dode lichamen?

Gedateerde schedels, in het ossuarium van het 15e-eeuwse Neamt klooster in Roemenië

Allereerst: we gooien hen niet zomaar weg. Dat lijkt misschien een vreemde opmerking om te maken, maar dat is het helemaal niet. Wanneer dieren rouwrituelen of begrafenisrituelen tentoonspreiden, dan is dat altijd wetenschappelijk nieuws, en met reden: om de dood te kunnen herkennen als een moment waarrond je moet stilstaan, om er rituelen rond op te bouwen, heb je symbolen nodig. En om symbolen te kunnen maken, delen en begrijpen, heb je taal nodig.

Onze voorouders begrepen al dat de dood een belangrijk iets was:

19. My Sweet Lord?

George Harrison & leden van de ISKCON

Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, Hare Krishna, Hare Krishna, Krishna Krishna, Hare Hare

’t Is wellicht de bekendste mantra aan deze kant van de aardbol, en allemaal dankzij George Harrison – de meest besnorde der Beatles.

De mantra is een manier om het kwade van de demon Kali te bestrijden.

15. Mag je de Ka’aba aanraken?

Almasjed Alharam (c) Raeid Allhyani

Om te beginnen: er zijn vier spellingsvormen in het Nederlands voor Ka’aba, en ze zijn allemaal juist: Kaäba, Ka’aba, Ka’ba, Ka’bah. Ik zal mij proberen te houden aan Ka’aba, omdat het meest fonetisch juist is.

De Ka’aba is wellicht één van de meest bekende beelden uit islam voor niet-moslims.

13. Pwnt yin yang, of is het omgekeerd?

Yin Yang door malagueta @ deviantart

Weinig symbolen zijn zo alomtegenwoordig en zo mis begrepen als het yin-yangsymbool. Het verschijnt op buttons van ravers, als teken van religieuze harmonie en vrede, als onderdeel van BBC Sherlock-fan art… overal, zo lijkt het.

Maar het is geen universeel symbool. Integendeel, het heeft diepe culturele wortels, die maken dat het symbool eigenlijk helemaal niet past in onze westerse maatschappij. Of toch?

12. Fujiyama-wa?

Fujiyama met het Kawaguchiko-meer en bloeiende sakura in de voorgrond.

Fujiyama Mama is een rock-‘n-roll nummer van Wanda Jackson uit 1957. Niet dat het van een geniale lyrische kwaliteit is: deze lijnen zullen nooit naast het oeuvre van Cave, Cohen of Dylan komen te staan:

Well, you can say I’m crazy, so deaf and dumb
But I can cause destruction just like the atom bomb!

‘Cause I’m a Fujiyama Mama
And I’m just about to blow my top
Fujiyama-yama, Fujiyama
And when I start you up, there aint nobody gonna make me stop! [x]

Maar de lyrics geven wel een idee van wat die Fujiyama is: iets vernietigends, dat kan ontploffen en geen mens kan tegenhouden? Mmmmm… Yup. Een vulkaan.

9. Schenkt een jinni echt drie wensen?

Getroonde Suleyman en Bilqis met hovelingen, dieren, vogels en jinn, 16e eeuw

Nope. Toch niet.

Om te beginnen heet zo’n geest-uit-de-lamp niet Genie. Het lijkt een beetje heiligschennis, maar sorry Disney: de correct term is jinni.

5. Waarom wauwt de pow wow?

Pine Ridge Pow Wow

Dansende indianen spreken tot de verbeelding. Of je nu grootgebracht bent met de films van John Wayne, Peter Pan (Disney, altijd voor casual racism te vinden, al besef je dat als peuter natuurlijk niet), de strips van Lucky Luke of afschuwelijke hits van de M-Kids – de kans is groot dat als je ouder dan 20 bent, je ooit in de tuin van de bomma aan een boom vastgebonden bent en onderworpen bent aan een uitbundige indianendans.

Maar hoe accuraat is onze verbeelding, of beter gezegd: het beeld dat we uit kunst en media van pow wows en regendansen hebben?