72. Ken je… 48 dingen met een D?

Harry Potter Umbrella door deakazu @ deviantart

Dadaïsme, ken je dat? De kans is heel groot dat de naam je niks zegt – dadaïsme, het klinkt als een vreemde religieuze sekte waarbij volwassen in babytaal spreken om dichter bij hun goddelijke oorsprong te komen of zoiets. Maar je kent ongetwijfeld resultaten van het dadaïsme. Een pissijn bijvoorbeeld. Een BOEM! PAUKENSLAG! Of, geïnspireerd door de beweging: een mosselpot.

Dadaïsme was een heel rebelse kunststroming aan het begin van de 20^e eeuw. Ze kwam op samen met dingen als kubisme (denk die vreemde uit driehoeken bestaande vrouwen van Picasso [x]), surrealisme (al die smeltende horloges in het werk van Dalí [x] of de pijp van Magritte [x]) en mijn geliefde Italiaanse futurisme (van mijn thesis).

Dadaïsme stak de draak met het idee van kunst als iets super waardevols, en vooral met het idee van de kunstenaar als een getormenteerd genie wiens harde noeste werk resulteerde in kostbare meesterwerken. Ironie is het sleutelwoord in het dadaïsme: niets wordt ooit echt ernstig genomen, alles wordt met humor gebracht – soms speels, met een kwinkslag; soms hard spottend, gemeen, stekend.

Eén van de grondleggers van dadaïsme was Tristan Tzara, die o.a. deze handige handleiding schreef om tot een dadaïstisch gedicht te komen. Alle elementen van het dadaïsme zitten er eigenlijk in: het is spottend, alsof andere dichters hun tijd verdoen met zelf zoeken naar woorden maar ook alsof het idee dat een kunstwerk je inzicht geeft in de kunstenaar of in jezelf een beetje belachelijk is. Het gebruikt materialen die al bestaan, en vervormt ze om iets nieuws te creëren. Het sticht geen nieuwe betekenis, maar het legt het gebrek aan betekenis van wat al bestaat bloot. Het is een oefening in de wereld ontmantelen en jezelf vreselijk depressief maken, maar op een supertoffe manier.

Probeer het thuis zelf eens!

Liever een kunstwerk waar je niet teveel over moet nadenken? Misschien denk je dan wel dat dingen uit de renaissance en barok meer voor jou zijn, maar dat kan dik tegenvallen. In deze schitterende TED-Ed video leggen James Earle en Christina Bozsik alle kleine details bloot van het prachtige Las Meninas van Diego Velazquez.

Kunstenaars zijn trouwens perverten. Dat fantastische meesterwerk van Gustav Klimt, Danae, dat je terugvindt op kaartjes, glazen en servetten? Dat stelt Zeus voor die via de stiekeme vorm van gouden regen een onwillige Danaë bezwangert (tegenwoordig noemen we dat verkrachting, maar Griekse goden krijgen blijkbaar een pas voor dat soort gedoe). Intelligentere mensen dan ik die geciteerd worden door wikipedia, zien er dan weer iets in van ‘de narcistische vrouwelijke seksualiteit’ en ‘de oervruchtbaarheid’. [x]

 

Geen pervert maar een held: Daniel Carrión Garcia. Carrión Garcia was een Peruviaanse student geneeskunde die eind 19^e eeuw onderzoek deed naar Oroyakoorts, een ziekte die in de regio al bekend stond sinds mensenheugenis. Kleien beeldjes of huacos uit het pre-Inkatijdperk beeldden het meest zichtbare gevolg van de ziekte af: rode zwellingen onder de huid, die soms groteske vormen konden aannemen in de eindstadia van de ziekte. Carrión Garcia wilde aantonen dat de ziekte gekend als Oroyakoorts en de vreemde zwellingen aan elkaar gelinkt waren, m.a.w. dat de koorts een eerder stadium van dezelfde infectie was. Om dat te doen liet hij zichzelf besmetten met bloed uit de zwelling van een patiënt. Zijn hypothese bleek correct, maar Carrión Garcia overleed drie maand na zijn zelfbesmetting. De eerste fase van de ziekte wordt daarom Carrions ziekte genoemd, hoewel Peruviaanse koorts en Oroyakoorts ook gebruikt worden voor de tweede fase of de infectie in het algemeen.[x] [x]

Ook een held: dyado Dobri Dobrev. Deze Bulgaarse man wandelde tot voor kort te voet naar Sofia, waar hij bedelde. Hij leeft van een staatspensioen van 80 euro per maand en verzamelde meer dan 40.000 euro door te bedelen. Een fortuin, dat hij consequent weggaf aan de restauratie van kerken en kloosters, en de onderhoudskosten van weeshuizen in de omgeving. Dobrev, die doof werd tijdens de bombardementen op Sofia in de Tweede Wereldoorlog en een vrouw en twee kinderen overleefde, besloot in 2000 al zijn bezittingen weg te geven en als een asceet te gaan leven. Oh ja: hij werd 100 in 2014. Of hoe geloof meer kan zijn dan een gevaarlijke illusie. (Ja, ik heb het tegen u, Maarten Boudry.) [x][x]

 

In wat ondertussen een vaste rubriek geworden is in deze lijstjesblogs: Factotums Fabuleuze Reisadvies.

Misschien niet gaan duiken in Dahab in Egypte. Er is daar een onderwaterkerkhof gemaakt met grafstenen voor de ca. 130 duikers die er al omgekomen zijn door een kennismaking van iets te nabij met een gigantisch gat in de bodem van de Rode Zee.[x] Zo’n zinkgat of sinkhole ontstaat doordat er een inzinking gebeurt in de ondergrond, waardoor de bovenste laag naar beneden duikelt. Heel wat van die zinkgaten zijn het gevolg van het oplossen van kalksteen in water, of van het oplossen van zout in grondwater.[x] Of mijngangen en riolen die er de brui aan geven, maar dat zal niet het geval zijn onder het water van de Rode Zee in Dahab, is zo mijn gok. Bekende zinkgaten zijn bijvoorbeeld de Hemelse Put in China, en de Grootvader in Rusland. [x]

Vermijden dus, zinkgaten.

Misschien ook te vermijden: de necropolis van Dargavs in Noord-Ossetië. Op foto lijkt het een rustiek herdersdorpje in de bergen, maar de huisjes zijn eigenlijk tombes en worden bewoond door de beenderen van overledenen. Dolletjes. Aan de bouw van de huisjes zou ergens tussen de 12^e en de 16^e eeuw begonnen zijn door het ondertussen bijna uitgestorven Iranese volk van de Alanen. De beenderen gaan vergezeld van bootfragmenten, wellicht bedoeld voor een oversteek in de onderwereld. De inwoners van het landelijke gehucht Dargavs blijven liever uit de buurt van de necropolis wegens creepy as fuck.[x] [x]

Maar hoe creepy zo’n necropolis ook is, het verhaal erachter is tenminste duidelijk. Dat kan niet gezegd worden over Derinkuyu, een ondergrondse stad in Turkije. Derinkuyu is slechts één van ruim 200 ondergrondse steden in de regio, maar het is veruit de grootste en meest complexe. Ze ligt op 76 meter diepte en telt 18 verdiepingen, met gesofisticeerde ventilatieschachten en waterputten. Archeologen schatten dat er 20.000 tot zelfs 50.000 mensen tegelijkertijd in de stad konden wonen. De stad diende wellicht als onneembare vesting, wat bevestigd wordt door stenen van ca. 500 kg die de ingangen tot het complex hermetisch konden afsluiten. Omdat de stad volledig is uitgehouwen uit de rotssteen is ze onmogelijk te dateren met moderne technologie, maar vermoed wordt dat ze op z’n minst gedeeltelijk uitgebouwd is door de Anatoolse Hittieten in de 15^e eeuw BCE. Dat is juist: 3500 jaar geleden.

En nu komt de kicker: de hele stad, alle 18 verdiepingen en honderd waterputten, werd pas herontdekt in 1963 toen een man zijn huis renoveerde en achter zijn muur een louche tunnel bleek te liggen. De lokale bevolking moet echter weet gehad hebben van het bestaan van op z’n minst de tunnels naar de stad, want bij conflicten in het begin van de 20^e eeuw namen mensen tot twee maal toe hun toevlucht ondergronds. [x] [x]

Ondergrondse steden zijn geen fenomeen dat zich beperkt tot de oudheid en woestijnen: onder de Chinese hoofdstad Beijing, bijvoorbeeld, bevindt zich een gigantische fall out bunker, een plaats waar duizenden Chinezen zouden kunnen naartoe vluchten in het geval van een nucleaire aanval. Dixia Cheng (wat letterlijk ondergrondse stad betekent) zou bedoeld geweest zijn om 300.000 burgers te huisvesten gedurende een lange periode. Zo lang zelfs dat er een zijdefabriek in de locatie vervat zit, met een departement om zijde uit zijderupsen te oogsten.[x] [x]

Dubai heeft een duivenprobleem, waarvoor het valken moet inzetten.[x] Goed. Geen fan van Dubai. Hoewel het land voor de regio relatief zachte wetten voor lgbtq mensen en vrouwen heeft [x], staat het net iets anders met de arbeidsvoorwaarden: al die schitterende hotels en waanzinnige wolkenkrabbers? Gebouwd door virtuele slaven.[x] En ongelukkige burgers kunnen een bezoekje van de politie verwachten.[x] Overigens vind je in het kleine woestijnstaatje zoveel artificiële oases [x] dat Las Vegas zoiets heeft van ‘Ho man, beetje overdreven?’ Waar pinguïns wonen.[x] WWF legt uit waarom dit een probleem is.

 

Relatief veilig om naartoe te trekken is Des Moines in Ioawa, V.S. Reden waarom het de lijst haalt? De naam van de stad is een verbastering van een Peoriaans woord, Moingoana. De Peoria, de oorspronkelijke inwoners van de regio, hadden een goede handelsrelatie met de Fransen. Toen één van die Franse ontdekkingsreizigers, Jacques Marquette, vroeg hoe de lokale rivier heette, kreeg hij het woord Moingoana te horen. Marquette herdoopte de rivier tot het voor Franse oren (en tongen) iets beter klinkende Les Moines (“de monniken”), maar in het soort episch misverstand waar Shakespeare zijn hele carrière op gebouwd heeft, bleek dat de Peoria waar hij de vraag aan stelde hem verkeerd begrepen hadden. Zij dachten dat de Fransman geïnteresseerd was in de andere inwoners van de vallei en omdat ze relatief blij waren met hun handelspartner, besmeurden ze de andere stammen als moingoana – kakgezichten. Als dat niet een klein beetje hilarisch is…[x]

Lijkt me ook vrij hilarisch: het Deutsches Currywurst Museum in Berlijn. De website vind je hier.

Als je jezelf hoofdpijn wil geven, kan je altijd naar Dahala Khagrabari. Dat is een Indische enclave in Bangladesh. In India. In Bangladesh. Een beetje zoals een supersaaie matroesjka voor kaartenmakers en landmeters: een enclave in een enclave in een enclave. Maar tof voor die sukkelaar die er zijn patattenveld heeft liggen. En nee, dat is niet gemeen van mij: Dahala Khagrabari is 0,7 hectare groot. Dat is een patettenveld.[x] (Een enclave is trouwens een gebied dat volledig omsloten wordt door het grondgebied van een ander land. Om jouw grondgebied te verlaten moet je dus sowieso de grens oversteken naar dat andere land. Voorbeelden daarvan zijn ons eigen Baarle-Hertog en Baarle-Nassau, maar ook het onafhankelijke Vaticaanstad in Italië of Lesotho in Zuid-Afrika). Wat de vraag doet reizen: als die mens in Dahala Khagrabari naar zijn familie op bezoek wil, moet-ie dan door drie grenscontroles?

En als je toch al in de buurt bent, check Dashrath Manjhi Road in India. Het verhaal erachter is even tragisch als heroïsch: de weg gaat dwars over een berg en verbindt het afgelegen dorpje waar Dashrath Manjhi woonde met zijn vrouw, met de iets meer bewoonde wereld. Nadat Manjhi’s vrouw overleed na een val omdat ze de 65 kilometer tot de meest nabije medische hulppost niet kon afleggen, begon hij aan het 22-jarige werk om met heel simpele middelen en zonder hulp van de overheid, noch zijn medebewoners, een weg uit de kappen uit de flank van de berg.[x]

 

Wie het behoorlijk badass vindt dat Wonder Woman tot speciale ambassadeur van de V.N. gemaakt is voor haar bijdrage aan het inspireren van jonge vrouwen wereldwijd [x](maar vooral in het westen) tot badass zijn in hoge zwarte laarzen en een veel te klein onderbroekje (ik kijk naar jou Alex!) maar zich tegelijk afvraagt: zijn er geen echte badass vrouwen waar we ons aan kunnen spiegelen? Hier is één van de vele mogelijke antwoorden: het vrouwenleger van het koninkrijk Dahomey. Samengesteld uit Fon-vrouwen vanaf halverwege de 17^e eeuw, was hun oorspronkelijke functie om op olifanten te jagen. Gaandeweg werden ze ingezet als lijfwachten van de koning en om het mannenleger (dat sterk uitgedund was door grensconflicten en slavenhandel) groter te doen lijken. Maar de N’Nonmiton – Fon voor onze moeders – werden ook effectief in de strijd ingezet, bijvoorbeeld in de doodsstrijd van het koninkrijk tegen de Franse kolonisatoren. Ze leefden verplicht celibatair en werden gerekend tot de vrouwen van de koning (vandaar dat ze soms ook bekend staan onder de naam Ahosi), wat hen een hoge plaats in de Fon-samenleving opleverde. Dat laatste is niet onbelangrijk: vrouwen konden vrijwillig lid worden van de N’Nonmiton, maar ze konden ook verplicht worden door hun echtgenoten omdat ze slecht dienst deden in het huwelijk. En dat is goed nieuws: in de meeste culturen is een slechte echtgenote meteen ook een slechte vrouw, en is haar positie na een scheiding eerder die van een gevallen vrouw. De laatste van de N’Nonmiton, een vrouw genaamd Nawi, zou gestorven zijn in 1971. [x][x][x][x]

Over badass vrouwen gesproken: ontmoet Big Bertha Heyman, de Confidence Queen. Ze kreeg die bijnaam niet omdat ze zoveel zelfvertrouwen had maar omdat ze gespecialiseerd was in confidence tricks: trucs om naïeve omstanders op te lichten en zo snel mogelijk van zoveel mogelijk geld en bezittingen te ontdoen. Ze was een Pruisische immigrante die in 1878 in New York toekwam. Ze deed zich doorgaans voor als een rijke dame die op dat moment geen toegang had tot haar fortuin, en manipuleerde zo mannen (doorgaans zelf fortuinjagers die hoopten misbruik te kunnen maken van een naïeve dame) om haar luxueuze levensstijl te onderhouden. Ze werd een paar keer gearresteerd, maar slaagde er zelfs dan nog in geld van diverse mannen te ontfutselen, waaronder haar eigen advocaat. Bedenk u bij dit alles: deze vrouw had als bijnaam Big Bertha, Dikke Bertha dus. Of hoe confidence tricks echt wel flink wat met zelfvertrouwen te maken hebben, en aantrekkelijkheid ook.

[Andere Dikke Bertha’s die u eventueel zouden kunnen interesseren: een superheld uit de Marvelstal wiens superkracht extreme obesitas is, een gemene vis die probeert de sympathieke loodgieter Mario te verzwelgen, een opgezette koe en een kanon.]

Al die mannen die door Dikke Bertha in ’t zak gezet werden? Heel wat van hen zullen thuis gekomen zijn met Drachenfutter.[x] (Wat een vreselijk misogyn woord is, eigenlijk, maar wat verwacht je van den Duits? Sorry Caroline.)

Het Duits heeft een hele reeks woorden die fundamenteel onvertaalbaar zijn. Wanderlust was er zo eentje, en Mentalfloss heeft een hele lijst Duitse namen voor ziektes die je nergens anders kan krijgen, zoals Kevinismus (de neiging je kind dwaze on-Duitse namen te geven zoals Kevin) en Ostalgie (nostalgie naar de DDR).[x]

Een ander woord dat in uw vocabularium zou moeten zitten (het zit voorzekers in het mijne): dude.[x]

De bekendste dude is The Dude, van de Coen broertjes’ The Big Lebowski.[x] Onsterfelijk gemaakt door de epische zen van Jeff Bridges, is The Dude uitgegroeid tot een letterlijke spirituele goeroe van een heel nieuwe religie, Dudeism. Het is een mengeling van taoïsme, epicurisme, boeddhisme, de Jezus van het evangelie en good old fashioned humor, en neemt The Dude als een focuspunt voor traditionele religieuze concepten van vrede, flow, aanvaarding en geweldloosheid. Dudeisten aanvaarden dat hun levensbeschouwing gezien kan worden als ironisch, maar benadrukken dat ze heel ernstig zijn over de overtuigingen die ze willen uitdragen en de waarden waar ze The Dude mee verbinden.

Wie een bekering voelt aankomen: check zeker hun website. Onder FAQ vind je doordachte antwoorden op al je vragen.

 

Lucky Peach schreef voor u The Beginner’s Guide to Dim Sum – met tekeningentjes.

 

Fact-check tip van de dag: als er onder of naast of halverwege in het artikel The Daily Mail staat als bron? Wegklikken. Waarom? The Daily Mail is een tabloid dat de Story allures van een echte krant doet krijgen. Listverse maakte dit handige overzichtje met hoaxen waar de Mail toch wel eventjes zoet mee was, waaronder berichtgeving over de duizenden Roemenen en Bulgaren die na het openen van de Europese grenzen voor die landen Groot-Brittannië zouden overspoelen en het bericht dat carrièrevrouwen de oorzaak vormden voor het toenemende aantal autismediagnoses. In een ander lijstje, waarin ze 10 dingen op een rij zetten die je kritisch zouden moeten maken voor alle mediaberichtgeving, duikt de Mail nog wel een paar keer op.

The Daily Mail staat ook bekend voor haar online sidebar of shame, waarin roddels over en paparazzifoto’s van bekende (en zelfs halfbekende) mensen verzameld worden in één handige lijst. Als je wil weten welke celeb vandaag cellulitis durfde hebben, of te dure/goedkope kleding aanhad, of naakt surfte met zijn lief (sorry, Orlando, ik kon het echt niet laten) – Mail Online is jouw nieuwe stek. Maar besef wel dat je dan legitimiteit verleent aan één van de meest walgelijke, seksistische, vrouwonvriendelijke, homofobe, racistische, xenofobe news outlets aan deze kant van de Atlantische Oceaan. Ik zeg het maar. Gewoon. Mocht je zoiets hebben van ‘Jamaar, Miley Cyrus topless in Jamaica’. Whatever, The Daily Mail is het media-equivalent van uw geile nonkel die op trouwfeesten complimenten over uw IQ geeft aan uw borsten.

 

In de reeks Bizarre Mentale Problemen (die stiekem ook een beetje grappig zijn): dhatsyndroom. Het fenomeen beperkt zich tot bepaalde bevolkingsgroepen in India, en is sterk cultuurgebonden. Het betreft de angst voor het verlies van levenskracht via ejaculatie of vaginale afscheiding.

In bepaalde strekkingen van het hindoeïsme bv. in de Ayurvedische geneeskunde, behoort sperma tot één van de dhatus of basale elementen van het leven. Die elementen staan in een bepaalde verhouding tot elkaar: bloed vormt vlees, vlees vormt beenderen, beenderen vormen merg en merg vormt sperma. Van elke stof heb je 40 druppels nodig om tot de volgende stof te komen. Dit is geen wetenschappelijk inzicht, maar een spirituele overtuiging, en als je die overtuiging deelt dan is sperma de meest levenskrachtige maar ook de meest kostbare van de dhatus. Het verspillen van sperma is slechter voor de gezondheid (en het zielenheil) dan het verspillen van bloed. (Vandaar trouwens dat mensen die waarlijk spiritueel willen leven celibatair zijn.[x])

Premature ejaculatie, excessieve masturbatie en incontinentie (waarbij mensen met dhatsyndroom geloven dat er sperma via de urine het lichaam verlaat) zouden bij sommige patiënten de angst kunnen veroorzaken teveel van dat basale element kwijt te spelen, en dus hun gezondheid en ziel in gevaar te brengen. Dit kan leiden tot hypochondrie, paniekaanvallen, schuldgevoelens en dysphorie. Het is dus geen lachertje, dhatsyndroom

Of het nu echt een cultuurgebonden syndroom is, staat wat ter discussie. Er zijn volgens diverse artikels immers nog andere geografisch bepaalde psychische problemen verbonden aan spermaverliesangst, bv. jiyran (ook in India), shen-k’uei in China en sukra prameha in Sri Lanka – maar de eerlijkheid gebied mij daar aan toe te voegen dat alleen over shen-k’uei redelijk wat informatie te vinden is.[x] Maar tegelijk zijn wij westerlingen ook vertrouwd met het concept van la petite mort – het gevoel van (fysieke of mentale) lusteloosheid dat vaker mannen dan vrouwen overvalt na een orgasme.

Weet je wie misschien wel last zou kunnen hebben van dhatsyndroom? Diphallic Dude, de man met de twee penissen.

Een andere, nog veel minder grappige, mentale stoornis is disposophobia of verzamelwoede. Volgens dit Crackedartikel (dat ook Sherlock Holmes de diagnose van Asperger’s aanpraat) heeft Ariel, de zeemeertiener met de collectie mensenvoorwerpen in haar grot, deze stoornis. Er zijn vreemdere plaatsen om een hoarder aan te treffen dan in een Disneyfilm: in de inner circle van socialite en first lady Jackie Kennedy Bouvier, bijvoorbeeld.[x]

 

Even naar de Nerd Corner: Damon Lindelof sukkelde in een depressie toen J.J. Abrams Lost verlies om iets te gaan doen met Tom Cruise [x]. Lindelof ontwikkelde heel acuut imposter syndrome: de angst om door de mand te vallen, om te falen en ontmaskerd te worden als niet goed genoeg van in het begin.

Dat hij niet de juiste man op de juiste plaats was, wordt door fans van de serie nog steeds druk besproken: was dat zesde seizoen van Lost een briljante manier om wat van het mysterie te bewaren, of een epische clusterfuck van slecht geknoopte eindjes? En ook latere projecten konden op gemengde reacties rekenen: Prometheus, de prequel op Alien, en Star Trek Into Darkness (die met Benedict Cumberbatch als zeker en vast absoluut niet Khan) veroorzaakten evenzeer verhitte discussies op internetfora allerhande. Maar controverse betekent dat er ook overtuigde fans waren, en mensen die heel wat positiefs te zeggen hadden over Lindelofs projecten. Er zijn andere voorbeelden te bedenken (*kuch*FAN4STIC*kuch*).

Depressie is trouwens ook met een D.

Een beetje fun in de Nerd Corner: Daniel Craig. Daniel Craig en Javier Bardem die het hebben over Skyfall op de sofa bij Graham Norton; Daniel Craig die armworstelt met Stephen Colbert op The Colbert Report; Daniel Craig en diezelfde Stephen Colbert die sketchgewijs de draak steken met de onrealistische actiescènes in Spectre; Daniel Craig die in 2015 zegt dat hij nog liever zijn polsen oversnijdt dan nog eens James Bond te moeten spelen; Daniel Craig die in 2016 zegt dat hij James Bond wel zou missen als-ie ‘em niet zou mogen spelen in de volgende.

*kuch* Idris Elba. *kuch*

 

Minder fun dan Daniel Craig (zelfs als hij aangeeft dat zijn masochistische verlangen naar James Bond desastreuze gevolgen zou kunnen hebben): Daniel-Day Lewis. Cracked lijstte op hoe method Lewis ging voor rollen in The Boxer (hij leerde boksen, dat lijkt nog logisch);  In the Name of the Father (hij woonde in een verlaten gevangenis en at gevangeniseten, dat is al minder logisch); The Last of the Mohicans (hij leefde in het wild als een echte Native American, hier begin ik het al serieus pretentieus te vinden), Gangs of New York (hij werkte als slager, leerde messen gooien en riskeerde een longontsteking omdat hij weigerde zijn kostuum uit te trekken); Lincoln (waarin hij geen seconde uit zijn rol viel, ook niet als het filmen al lang gestopt was, ook niet wanneer hij sms’jes stuurde naar collega’s) en My Left Foot (hij speelde iemand met een volledige verlamming en dus weigerde hij uit zijn rolstoel te komen en moest de crew hem voederen). Maar wat mijn respect voor Lewis voor eeuwig en altijd de vernietiging in gereden heeft, is zijn toewijding aan zijn rol als religieus fanaticus op de set van The Crucible, een film over de heksenprocessen in Salem in 17^e eeuws Puriteins Amerika. Lewis woonde op de set, een accurate replica van 17^e eeuws Salem. Zonder water of elektriciteit. In een huis dat hij zelf gebouwd had. Met bouwmaterialen uit de 17^e eeuw. Met zijn blote handen. Voor The Crucible. [x][x]

Kijk, op zo’n momenten denk ik aan de wijze woorden van de grote Laurence Olivier: It’s called acting. Cracked omschrijft dit als badass. Nope. Die vrouwen van de Fo, die waren badass. Daniel-Day Lewis, je kan bijna niet anders concluderen, kan gewoon niet acteren

Een filmmaker die zijn job echt kent: Martin Scorsese. Van The Departed maakte hij een meesterwerk dat zichzelf voorspelt: elke personage dat in de loop van de film ophoudt te bestaan (lees: sterft), wordt gemarkeerd in de achtergrond.[x] Even briljant was de casting van Mark Wahlberg als vuilbekkende detective en Leonardo DiCaprio in zijn derde samenwerking met Scorsese. Minder briljant was dan weer de casting van Jack Nicholson, die weigerde zich low key op te stellen om het verhaal te dienen en in plaats eiste dat zijn Bostoniaanse personage een fan zou zijn van de New York Yankees. En een seksscène.[x]

 

Ontmoet in de Nerd Corner meteen ook Dara Ó Briain: komiek, presentator, professional Irishman. Hier is Dara Ó Briain die afgeeft op dieetprogramma’s en vooral Gillian McKeith. Hier is Dara O’Briain die afgeeft op safari’s. Hier is Dara Ó Briain die lijkt op allerhande vreemde voorwerpen en figuren.Hier is Dara Ó Briain met de slappe lach.En hier is dezelfde Dara Ó Briain die zijn master in de theoretische fysica inzet in een gesprek met astrofysicus Stephen Hawking. En hier is zijn website.

David Oyelowo die praat over zijn vader. En ook: David Oyelowo’s vader.

Voor wie vertrouwd is met American History: Coven of special agent A.X.L. Pendergast uit de boeken van Preston & Child (indien niet: schaam u!): lees eens iets over Delphine LaLaurie, die gerekend wordt tot één van de weinige beschreven vrouwelijke seriemoordenaars omwille van haar folterexperimenten op slaven in het New Orleans van de 19^e eeuw.  Nadat een ontsnapte slavin haar verhaal deed, werd LaLauries huis vernield en vluchtte de vrouw zelf weg. Naar Parijs. Happily ever after. [x]

Hier hoor en zie je Emilia Clarke bij Seth Meyers over Dothraki, één van de talen die speciaal voor Game of Thrones ontworpen werden door linguïst David J. Peterson, met wie je een fascinerend interview kan lezen rond de vraag Is Klingon van iedereen? Clarkes favoriete Dothraki uitdrukking is trouwens Qoy Qoyi, wat bloed van mijn bloed betekent. [x]

De Minions in Despicable Me spreken trouwens ook een echte taal. En dat De Zus en ik ervan overtuigd waren dat Bob die rat poesje noemde in Minions is geen toeval: één van de talen waarop Minionese gebaseerd is, is het Nederlands. Lees meer hier.

 

Een paar muzikale tips: de akoestische covers van Daniela Andrade. Gewoon eens klikken en beluisteren. En genieten

Danny Boy is helemaal niet zo’n ouderwets traditioneel nummer als ik persoonlijk dacht.[x] De tekst dateert uit 1910 en is van de hand van Frederic Edward Weatherly, wiens meest interessante persoonlijkheidsaspect is dat hij oorspronkelijk eigenlijk een K achteraan zijn voornaam had zitten, maar die om één of andere duistere reden gedumpt heeft. De melodie is ouder, maar ’t is niet echt meteen te achterhalen hoe oud. Zoals zoveel liederen uit de 19^e eeuw kennen we het dankzij een muziekverzamelaar, in dit geval George Petrie. De bekendste muziekverzamelaar is trouwens Alan Lomax, wiens opnames van Amerikaanse folk songs moderne luisteraars vooral kennen van Mobys albums Play en 18.

Dit allemaal om u te introduceren tot de beste versie van dit nummer ooit: Dr. Bunsen Honeydew. Beaker. Animal. Danny Boy. Enjoy…

Heeft wellicht ook een versie van Danny Boy maar ik ben te lui om het op te zoeken: Dolly Parton. Partons bekendste nummer, Jolene, inspireerde niet alleen The White Stripes maar ook een wanhopige moeder: Parton onthulde aan weekblad NME dat ze in de jaren ’70 een baby op haar stoep vond met de boodschap ‘Mijn naam is Jolene’.[x]  Voor haar immense populariteit bij homo’s heeft ze een eenvoudige verklaring: in de jaren ’80 was haar campy outfit simpelweg de goedkoopste manier voor een man om zich als een drag queen te verkleden.[x]  Parton heeft haar lgbtq fans wel altijd met veel liefde en enthousiasme omarmd, wat in de eerder conservatieve countrywereld niet altijd evident is.[x] Dat ze op haar 70^e nog niet verdwenen is, toonde haar merkwaardige passage op Glastonbury. En om te begrijpen wat haar zo intrigerend maakt voor fans kan je altijd luisteren naar deze uitzending van Interne Keuken, waar Barbara Dex en Gunther Verspecht (Stash) hun liefde voor Dolly uit de doeken doen.

 

Deze blog heeft trouwens al een paar dingen met een D besproken ondertussen. De Dia de los muertos bijvoorbeeld: de drie dagen rond Allerheiligen die in spaansprekende gebieden vaak op een andere manier gevierd worden dan met chrysanten, paraplu’s en een bezoek aan de Lunch Garden. Een blauw genie (Aladdins Genie is immers gebaseerd op de djinn) en jammer ook een oranje genie: hier vind je alles wat je moet weten over Donald Trumps campagne tot nu. En hier vind je één reden om niet al te ingenomen te zijn met the Donald. Iets vrolijkere materie vond je in een artikel over wat je allemaal kan doen met dode lichamen. Ook dood: een schaap dat geslacht wordt volgens het principe van dhabiha. Dat is de vorm van slachten die in islam een halal stuk vlees oplevert, en in een bepaalde politieke partijen een paar extra kiezers rond de periode van het Offerfeest.

 

En ons diertje van de week? Wel, laten we eens de populistische toer opgaan: wat denkt u van de dodo? Volgens onderzoeker Erik de Boer was de dodo niet het idiote beest dat de geschiedenis van hem gemaakt heeft, maar net heel flexibel en weerbaar. De Boer reconstrueerde de klimaatgeschiedenis van het eiland Mauritius, waar de dodo tot voor dik 300 jaar rond waggelde, en stelde vast dat er heel lange periodes van extreme droogte geweest zijn die de dodo wist te overleven.[x] Dat hij uiteindelijk toch het bijltje erbij neerlegde, wellicht omstreeks 1693, heeft dus wellicht minder te maken met de weerbaarheid van het beestje en zijn vermogen om zich aan veranderende omstandigheden aan te passen, en meer met het feit dat er geen natuurlijk roofdieren waren die het op de dodo gemunt hadden. Dat is te zeggen: tot de mens voet aan wal zette in dodoland. Met de mens, die zelf al eens een hongerke had en zo’n vogel die niet kan vliegen wel zag zitten als snelle hap ook al smaakte hij vies en taai, kwamen er ook katten en honden, ratten en zelfs varkens, die allemaal enthousiast op de dodo begonnen te jagen.[x] Het is een verhaal dat we heel goed kennen: ook de kea en de kakapo in Nieuw-Zeeland raakten op die manier uitgedund tot op het punt van uitsterven, en mochten ze niet zo weergaloos schattig zijn zouden pinguïns wellicht hetzelfde lot beschoren zijn.

De laatste dodo, een opgezet exemplaar, zou verbrand zijn door een museumdirecteur. Dit artikel beschrijft zijn leven, en zijn leven na de dood. En dat leven na de dood, daar zit ook een Disneyfilm tussen: Alice In Wonderland. Waar Lewis Carroll in zijn geschriften de Dodo zag als een plaatsvervanger voor zichzelf, een manier om zichzelf in het verhaal te verwerken [x], is Disneys Dodo een amalgaam van een heleboel personages, maar het politieke karakter van het personage blijft bewaard: de Dodo is de probleemoplosser die de problemen slecht begrijpt en nog slechter oplost. Maar geestig, in tegenstelling tot wat het ook is dat Tim Burton probeert te doen met de Dodo in zijn adaptatie.[x]

Fun fact: de dodo is geen loopvogel, hoeveel hij een loopvogel is. Hij behoort tot de familie van de duiven. Yup. De dodo is een dode duif.

 

[Oh, had u dolfijnen verwacht als vriendje van de week? Jaja, dolfijnen zijn interessant en al, maar ik ken dolfijnen. Het doel van deze reeks blogposts is net om bij te leren! Enfin, hier zijn wat weetjes over dolfijnen:  iedereen weet wel dat dolfijnen lijk superintelligent zijn maar wist je ook dat ze instrumenten gebruiken? Dat ding wat zogezegd mensen onderscheidt van dieren? Sommigen onder hen dragen sponzen over hun neus tegen stekende vissen, anderen gebruiken grote schelpen om te vissen, en in één geval stelde een onderzoeker vast dat de dolfijnen kogelvissen gebruiken om high te worden – wanneer zo’n vis zich bedreigd voelt, blaast hij zich op en laat een stof vrij die verdovend werkt op kleinere dieren en zelfs dodelijk kan zijn, maar die een dolfijn blijkbaar vooral heel erg vrolijk maakt.

Ze zijn ook zelfbewust. Zo zijn er vermoedens dat dolfijnmoeders bewust genoeg zijn van een zwangerschap dat ze effectief communiceren met hun baby in de buik en hebben andere wetenschappers aangetoond dat dolfijnen, sociale dieren die in groep leven, vriendschappen aangaan en soms weleens iemand een eikel vinden en vermijden.

Ze zijn ook redelijk agressief. Op hun strafblad staat onder andere massamoord (bv. de massale en onverklaarbare slachtingen van babydolfijntjes en zeeschildpadden), poging tot aanranding en effectieve verkrachting van allerhande zeeleven, waaronder mensen die toevallig enkele minuten lang in zee leven en volleybal spelen met babyhaaitjes.(Of misschien hebben ze niet door dat babyhaaitjes geen kogelvissen zijn, en je er niet stoned van kan worden?)

Oh, en die tonijn-in-blik waar op staat dat er geen dolfijnen gestorven zijn bij het maken van deze tonijn? Niet gelogen. Wel zowat elk ander beest in de oceaan, waaronder een heleboel bedreigde vissoorten en zeeschildpadden, maar hey: niet Flipper. Bonus, toch?]

 

En tot slot: hier is één van mijn favoriete zangers aller tijden, deheer David Gray, in de weer met een verfborstel en een schoon, schoon nummer.