107. Waarom is de scheiding der machten zo belangrijk voor een democratie (en waarom is het niet slecht dat het lang duurt voor België een regering heeft)?

De rechters van het Hooggerechtshof van de V.S. in 2018, met Trump-nieuwkomers Neil Gorsuch (links bovenaan) en Brett Kavanaugh (rechts bovenaan), en wijlen Ruth Bader Ginsberg tweede van rechts onderaan.

Deze week werden ook onze Belgische media gekaapt door de dood van Ruth Bader Ginsberg en de uitspraken van Amerikaans president Donald Trump over haar vervanging in het Hooggerechtshof van de V.S. Dat lijkt vreemd, want je kan je moeilijk voorstellen dat ons journaal evenveel tijd zou besteden aan de dood van een rechter in ons eigen hoogste gerechtshoven, het Hof van Cassatie en de Raad van State.

Maar de reden waarom ook wij in België dit nieuws van dichtbij volgen, is dat wat nu gebeurt iets belangrijk onthult over Trumps visie op leiderschap en het fundament van democratie. En daarom gaan we het nu hebben over iets dat saai klinkt en wellicht doet denken aan de lessen geschiedenis, maar wat elke burger van een democratie van jongs af aan zou moeten kennen: de scheiding der machten.

44. Wo sind die Mauern?

De Val van de Berlijnse Muur. Voor kinderen van de jaren ’80, zoals ik, was het een verbijsterend gegeven. Tot op dat moment was ‘oorlog’ voor mij iets wat heel ver weg gebeurde: ver weg in de tijd, zoals ‘toen mijn grootouders nog jong waren’, of ver weg op de kaart van de wereld. Met oude mensen, in zwart-wit beelden. Of met zwarte mensen, In Zaïre. En plots was er die muur, die stukje bij beetje werd afgebroken. En daarmee kwam het besef: oorlog is meer dan schieten en doden. Oorlog is mensen scheiden van elkaar, van wat ze liefhebben. Oorlog is grenzen maken waar er eigenlijk geen grenzen zijn: tussen rassen, talen, arm en rijk, links en rechts, groot en klein, blond en bruin. Een muur in het midden van een stad.

37. Hoe maak je van egoïsme een aanvaardbare politieke theorie?

Ayn Rand

Amerikaanse politiek is een beetje anders dan, bijvoorbeeld, de Belgische. Waar wij soms maandenlange onderhandelingen hebben over coalitieakkoorden die zorgen voor een balans tussen verschillende visies op politiek maar die ook de peper uit zo’n politiek programma halen, heeft men in de V.S. een winner takes all-systeem. In dat systeem krijgt de partij die de meerderheid (50+1) van de stemmen heeft, het presidentschap. Daardoor zijn er eigenlijk maar twee échte partijen in de V.S., die het telkens tegen elkaar opnemen. Maar er zijn niet maar twee visies op politiek, ook niet in de V.S. En dit betekent dat je als Amerikaan heel goed moet weten aan wie je je stem geeft voor je het hokje binnenwandelt, want een partijprogramma dekt de lading vaak helemaal niet.

5. Waarom wauwt de pow wow?

Pine Ridge Pow Wow

Dansende indianen spreken tot de verbeelding. Of je nu grootgebracht bent met de films van John Wayne, Peter Pan (Disney, altijd voor casual racism te vinden, al besef je dat als peuter natuurlijk niet), de strips van Lucky Luke of afschuwelijke hits van de M-Kids – de kans is groot dat als je ouder dan 20 bent, je ooit in de tuin van de bomma aan een boom vastgebonden bent en onderworpen bent aan een uitbundige indianendans.

Maar hoe accuraat is onze verbeelding, of beter gezegd: het beeld dat we uit kunst en media van pow wows en regendansen hebben?