luistertip: Lynn Berger in gesprek met Rutger Bregman over zorg, kinderen en beschaving

Daarnet aan de afwas beluisterde ik een podcast die ik super interessant vond. In plaats van te wachten tot ik die kan gebruiken voor iets, denk ik dat het zinvol kan zijn om daar nu gewoon een paar inzichten uit te delen en een paar bedenkingen bij te schrijven.

In de aflevering van De Rudi & Freddie Show, de wekelijkse podcast van De Correspondent met historicus en auteur Rutger Bregman en onderzoeksjournalist Jesse Frederik, van 8 juli 2022 spreekt Bregman met journaliste Lynn Berger over het nakende zorginfarct. Dat klinkt akelig, maar dat is ook echt wel akelig. Ze bespreken eigenlijk een nieuw boek van Berger, getiteld Zorg. Een betere kijk op de mens. Dat boek komt binnenkort uit, en zoals de gewoonte is op de podcast worden andere medewerkers van De Correspondent altijd even uitgenodigd om dan wat meer te vertellen over hun werk.

Lynn Berger werkt al een paar jaar rond het thema Zorg op de site. Ze deed o.a. een heel mooie reeks over het gezin (De tweede) en een prachtige reeks interviews met zorgverleners genaamd De zorgzamen.*

Ik ga gewoon door een aantal dingen gaan die in de podcast ter sprake kwamen die ik leerrijk, interessant of verrassend vond, en die ik graag wil delen. Maar ik raad heel erg aan om de aflevering gewoon te downloaden of op je smartphone open te zetten en een afwasje of een wandelingetje met dit mooie gesprek in je oren te doen.

105. Wat is privilege?

Illustratie bij het artikel The Class Pay Gap: Why It Pays to Be Priviliged van The Guardian

 

Een oud-leerling gaf me ooit volgende suggestie om het te hebben over rechtvaardigheid in de les: laat alle leerlingen van op hun plaats een prop gooien naar de vuilnisbak vooraan in de klas. Ze mogen niet van hun plaats komen. Wie raak gooit, in de vuilnisbak dus, krijgt een beloning.

Bij de uitvoering was het, hoe kan het ook anders, een chaos: sommige leerlingen vooraan maakten er een show van hun prop gewoon in de vuilnisbak te deponeren, anderen protesteerden heftig dat dit heel oneerlijk was, want zij zaten achteraan, of waren heel klein, of zaten achter iemand heel groot. Eén iemand speelde bakset, wat de rest super oneerlijk vond. En een paar slimmeriken stonden recht of kropen bovenop hun bank om hun kansen te vergroten.

De les was in het kader van rechtvaardigheid in het jodendom. Maar eigenlijk illustreert ze ook een ander belangrijk concept wanneer we het hebben over het organiseren van een samenleving: privilege.

Wie waar zit in de klas op dat moment, is eigenlijk een beetje random. Ik bepaal in al mijn klassen, zelfs in het 6^e middelbaar, waar de leerlingen zitten. Wie last heeft om het bord te zien, wie regelmatig bij de les gehaald moet worden omdat ze droomt of snel afgeleid is, wie in de vorige periode teveel babbelde en op zijn zenuwen werkte… zit vooraan. Wie van de eerste rij komt en braaf en betrouwbaar is, mag achteraan. Maar mijn klasindeling heeft niks te maken met die oefening op zich. Ik heb niet eerst gedacht: ik zal de kleintjes vooraan zetten, en die lange zwiep die basket zet ik achteraan.

Zo werkt het ook in een samenleving: bij onze geboorte krijgen we een plaats toebedeeld in de maatschappij. Die kan, doorheen ons leven, veranderen: omdat we rijker worden of armer, zieker of gezonder, machtiger of machtelozer. Of omdat de samenleving rond ons verandert: nieuwe wetgeving geeft ons misschien een betere positie, betere bescherming, meer rechten… of maakt onze positie moeilijker.

Dat geheel van factoren die bepalen waar we mogen staan in de maatschappij om in de vuilnisbak van succes, gezondheid, geluk… te gooien, is bepaald door privileges.

102. Waarom is integreren in een nieuwe (sub)cultuur zo moeilijk?

DE scène uit Pride & Prejudice die menig vrouwenhart deed sneller slaan: OOGCONTACT! HANDCONTACT! *swoon*

 

Iets met normen en waarden, dat hoor je toch regelmatig: ze moeten zich aanpassen aan onze normen en waarden; ze moeten onze cultuur respecteren. Dat soort dingen. Het lijkt voor de hand liggend: als je bij iemand thuis wordt uitgenodigd, dan pas je je aan aan de gewoonten van dat huis. Boom, discussie gedaan.

Maar is dat wel zo gemakkelijk? En hoe weet je wat de gewoonten van het huis zijn als je nooit fouten mag maken zodat je kan bijleren? (En wat is dat met die foto’s uit Pride and Prejudice van Joe Wright?)

Om die vragen te beantwoorden moeten we eventjes eerst een omweg maken langs het idee van moraliteit, en hoe dat werk op het niveau van een samenleving.

 

101. Is het terecht om Theo Franckens transfobe tweet te vergelijken met Nazi-Duitsland?

 

Er was weer wat gedoe over: Theo had nog eens zijn beste Nederlands boven gehaald, en postte bovenstaande tweet. Er kwamen reacties van het type “Uw ruimdenkendheid siert u” en “Echte man Theo heeft gesproken.” Er waren ook andere reacties, zoals deze: “een sneu persoon met een mindset uit de jaren 30. 1930 welteverstaan.”

Het is niet de eerste keer dat Francken zich mispakt aan de mogelijke backlash op dit soort tweets. In 2018 was hij veel explicieter homofoob en transfoob in reactie op sexy lingerie voor mannen, en de backlash was toen ook groter. Is het vooruitgang dat hij dit keer bescheidener tweet en de tweet sneller verwijdert? Is de vergelijking met Nazi-Duitsland terecht?

 

 

95. Zijn boerka’s en niqabs een aanslag op onze vrijheid?

 

Geen idee waarom hier een mooie foto van een zeekoe staat? Don’t worry, you will. Voor wie foto’s wil van onvrije vrouwen die een aanslag plegen op onze vrijheid: scroll voorbij de vijftien kilometer tekst voor een heleboel foto’s onderaan. Spoiler alert: u zal vrouwen zien die geen brood kunnen kopen.

 

Deze week, terwijl ik hard aan het schrijven was aan mijn cursus voor het 6^e jaar volgens het Nieuwe Leerplan Versie 2.0, passeerde deze headline mij, maar ze bleef hangen: Gezichtsbedekkende kledij als boerka of nikab is een aanslag op onze vrijheid, geen bewijs ervan.

Dat vind ik dan razend interessant, want dit is iemand die blijkbaar weet wat vrijheid is. Zelf ben ik daar helemaal niet uit, dus ik heb doorgeklikt (en bewezen dat ik zeer gevoelig ben aan clickbait) en het artikel in mijn favorieten gezet om het eens te lezen op een rustig moment. Dat blijkt dan een vrijdagavond te zijn na een gezellige babbel met een goede vriend over o.a. vrijheid en verlichting, en hoe autonomie ons allemaal heel erg angstig maakt.

Het blijkt een opiniestuk van politicus Maurits Vande Reyde, die voor Open-VLD zetelt in het Vlaams Parlement. Extra interessant, want laten liberalen degenen zijn die onze samenleving bij uitstek rond onze burgerlijke vrijheden (vrijheid van meningsuiting, vrijheid tot organisatie, godsdienstvrijheid e.d.) willen organiseren.

94. Wat is racisme?

 

Gordon Parks, The Clark Doll Test, Harlem, New York, 1947

 

Ras, hebben we eerder al gezien, bestaat niet – althans niet voor mensen. Er is slechts één mensenras op dit moment, en huidskleur of andere genetische varianten maken je niet plots lid van een ander ras. En dat is iets heel belangrijks om in je achterhoofd te houden wanneer we gaan onderzoeken wat we bedoelen met de term racisme, en wat racisme allemaal kan zijn.

In de eerste plaats is het dus: geloven in een achterhaalde rassentheorie.

88. Wat is suïcidale ideatie?

Dit is wellicht de enige tekst waar ik ooit een trigger warning voor ga geven, maar hier is ze: lees alleen verder als je je veilig voelt en weet dat je gedachten van jou zijn en niet gemakkelijk beïnvloedbaar vandaag.

Lees niet verder als je weet dat lezen over zelfdoding voor jou gemakkelijk uitmondt in gedachtespiralen of kopieergedrag en je je op dit moment niet veilig voelt of geen controle hebt over je gedachten en gedrag.

Deze tekst heeft als doel om mensen te informeren over het proces waardoor mensen een suïcidepoging ondernemen. Heb je hulp nodig, dan kan je hier terecht: de zelfmoordlijn.

87. Wat kan ik Ignacio geven als Secret Santa?

Reading door Matthew Eaton

 

Sinds vorig jaar we er een nieuwe, bescheiden traditie bij aan ‘onze tafel’ in de leraarskamer. (Tafels in leraarskamers verdienen hun eigen blogpost, dus ik wijd niet verder uit.) We zwieren een inschrijvingsblad op tafel, laten een website namen trekken en wisselen goedkope geschenkjes met veel liefde en een kwinkslag uit. Mijn grootste vrees was om iemand te hebben die ik graag heb (en waar ik dus iets echt oprecht tofs voor zou willen vinden) maar niet zo goed ken, maar na wat onderling wisselen omwille van deftige redenen (zijn vrouw had hem getrokken, en dat is voor niemand een toffe verrassing) kreeg ik Ignacio, die ik graag heb en goed genoeg ken.

Ignacio vindt het marginaal dat ik ananas uit blik eet uit het blikje, bakt alsof hij een seizoen van The Great British Bake Off heeft gewonnen en heeft de energie van een Duracell-konijn. Hij is geen fan van stationsromans of superheldenfilms, en is zo clever en grappig dat het goed is dat ik hem ooit drie dagen dofellendig ziek gezien heb want anders zou ik waanzinnig geïntimideerd zijn. MAAR! Hij houdt, net als ik, van lezen en dingen bijleren. Dat hebben we gemeen met elkaar: de hele wereld is één grote wonderbaarlijke plek waarin werkelijk ALLES interessant kan zijn.

Dus achter de break zit zijn geschenk, maar ik ben er zeker van dat hij het wel zal willen delen met iedereen die over deze post struikelt (en anders heeft hij geen keuze dus pech): 52 interessante artikels over onze wonderbaarlijke wereld, soms met extra links naar filmpjes en podcasts (die hij niet gaat beluisteren, maar you can’t blame a girl for trying), altijd met een playlist van vijf toepasselijke liedjes.

Have fun in 2019!

Eleonora van Aquitanië

De tand des tijds

Eleonora van Aquitanië

Geschiedenis was gedurende een lange periode overheersend een zaak van en voor (en over) mannen. Daarmee is niet gezegd dat vrouwen geen cruciale rol hebben gespeeld in het verleden. Alleen was het hoofdpodium lange tijd hoofdzakelijk een zaak van mannen (zelfs letterlijk, gezien het feit dat vrouwenrollen in pakweg de toneelstukken van Shakespeare door jonge knapen werden gespeeld). Maar de geschiedenis kent ook voorbeelden van sterke vrouwen die de tand des tijds zonder enige moeite hebben doorstaan. Eleonora van Aquitanië (1122-1204) is ongetwijfeld een van hen.

Van most eligible bachelorette tot koningin (in twee delen)

Reeds in haar tienerjaren kwam Eleonora in het centrum van de Europese politiek te staan. Na de dood van haar vader, hertog Willem X van Aquitanië, werd zij toevertrouwd aan de koning van Frankrijk Lodewijk VI, bijgenaamd Le Gros (De dikke), die meteen een opportuniteit zag door haar uit te huwelijken aan…

View original post 1.518 woorden meer

65. Mag een moslim zijn vrouw slaan?

Opnieuw een vraag die opdook in de klas, en één waarvan ik zeker wist dat ik het antwoord erop kende: ja, althans toch als je naar de Hadith keek. Maar er ontstond discussie, en als er discussie is, dan betekent dit dat ik terug moet gaan om te checken of ik het wel juist heb.

En ik ben duidelijk niet alleen: of een moslim zijn vrouw mag slaan is de derde vraag die Google suggereerde. Hopelijk kwam die vraag van juffen godsdienst, zoals ik, of van hopeloze racisten op zoek naar meer islamofoob materiaal; en niet van moslims die zich afvroegen of die rotzooi op het aanrecht nu effectief gold als een goede reden voor een pedagogische tik.