107. Waarom is de scheiding der machten zo belangrijk voor een democratie (en waarom is het niet slecht dat het lang duurt voor België een regering heeft)?

De rechters van het Hooggerechtshof van de V.S. in 2018, met Trump-nieuwkomers Neil Gorsuch (links bovenaan) en Brett Kavanaugh (rechts bovenaan), en wijlen Ruth Bader Ginsberg tweede van rechts onderaan.

Deze week werden ook onze Belgische media gekaapt door de dood van Ruth Bader Ginsberg en de uitspraken van Amerikaans president Donald Trump over haar vervanging in het Hooggerechtshof van de V.S. Dat lijkt vreemd, want je kan je moeilijk voorstellen dat ons journaal evenveel tijd zou besteden aan de dood van een rechter in ons eigen hoogste gerechtshoven, het Hof van Cassatie en de Raad van State.

Maar de reden waarom ook wij in België dit nieuws van dichtbij volgen, is dat wat nu gebeurt iets belangrijk onthult over Trumps visie op leiderschap en het fundament van democratie. En daarom gaan we het nu hebben over iets dat saai klinkt en wellicht doet denken aan de lessen geschiedenis, maar wat elke burger van een democratie van jongs af aan zou moeten kennen: de scheiding der machten.

102. Waarom is integreren in een nieuwe (sub)cultuur zo moeilijk?

DE scène uit Pride & Prejudice die menig vrouwenhart deed sneller slaan: OOGCONTACT! HANDCONTACT! *swoon*

 

Iets met normen en waarden, dat hoor je toch regelmatig: ze moeten zich aanpassen aan onze normen en waarden; ze moeten onze cultuur respecteren. Dat soort dingen. Het lijkt voor de hand liggend: als je bij iemand thuis wordt uitgenodigd, dan pas je je aan aan de gewoonten van dat huis. Boom, discussie gedaan.

Maar is dat wel zo gemakkelijk? En hoe weet je wat de gewoonten van het huis zijn als je nooit fouten mag maken zodat je kan bijleren? (En wat is dat met die foto’s uit Pride and Prejudice van Joe Wright?)

Om die vragen te beantwoorden moeten we eventjes eerst een omweg maken langs het idee van moraliteit, en hoe dat werk op het niveau van een samenleving.

 

98. Wat is het Raam van Overton en hoe helpen memes om het te openen?

Khizr en Ghazala Khan voor een portret van hun zoon Humayun Khan tijdens de Democratische Conventie. (Lucy Nicholson)

 

Ik heb al een paar keer geschreven over politieke correctheid, een term die haar roots heeft in rechts-conservatieve Amerikaanse anti-Clinton propaganda en dus niet zo neutraal is als ze lijkt. (Hier, bijvoorbeeld.) Maar de term heeft ook een wetenschappelijke tegenhanger: the Overton window. Daar heb je wellicht al eens over gehoord, en als we het willen hebben over mediawijsheid en hoe we best met propaganda omgaan, dan werpen we best eens een blik op dat raam.

90. Is een politiek cordon sanitaire per definitie ondemocratisch?

 

Nah jah, superveel nuances in die vraag, toch? Maar niet onbelangrijk: een cordon sanitaire is niet noodzakelijk politiek, en het verschil tussen een idee en de uitwerking van een idee kan heel groot zijn – vraag maar aan mijn broers epische kiwibeeldhouwwerk (hint: leek niet op een kiwi).

Punt is dat veel mensen praten over het cordon sanitaire alsof het allemaal superhelder en duidelijk is, maar dat is helemaal niet het geval.

Laten we dan maar onderduiken in de wondere wereld van de 20^e eeuwse Belgische politiek!

85. Wat is secularisme (allemaal) (niet)?

 

De laatste dagen was het weer een buzzword van jewelste: secularisatie, secularisme, de seculiere staat. Met dank aan Bleri Lleshi en barones Mia Doornaert. Die laatste zou weleens het nieuwe hoofd kunnen worden van het Vlaams Fonds voor de Letteren, en die eerste had zoiets van: Ah nee, dan ben ik weg. De reden?

De lage racistische en islamofobe opinies die Doornaert de wereld instuurt stroken niet met mijn literair engagement. Ik kan en wil niet deel zijn van een organisatie met iemand zoals Doornaert als voorzitter. [x]

Dat was de Facebook post van Lleshi die op 16 juli de bal aan het rollen bracht.

Ik wil heel graag die aantijging onder het licht houden, omdat ik het eerder al over islamofobie had op mijn blog en over barones Mia Doornaert, maar daarvoor moet ik eerst een paar andere termen uitleggen.

Secularisme, bijvoorbeeld, het concept waarmee Doornaert zichzelf zal verdedigen (zoals ze in het verleden al deed) tegen aantijgingen van islamofobie en xenofobie. Maar… wat is dat nu precies?