56. Ken je….? 35 dingen met een C

cyanide and happiness

Dingen met een c: citroen, cellulitis, cinema, Cumberbitch.

Oh! Laten we daarmee beginnen. U dacht misschien dat die Cumberbitch een spelfout was? Nee hoor! Fans van de Engelse acteur Benedict Cumberbatch noemen zichzelf met opzienbarend enthousiasme Cumberbitches. Opzienbarend, want Cumberbatch zelf is niet zo’n fan van de naam. [x] Hij prefereert het mildere Cumbercollective [x], en heel wat fans zijn uit respect voor zijn ongemak overgestapt naar Cumberbabe of Cumbercookie (want veel Cumbercookies vereisen een… Oh ja!) . Het is niet uniek voor Cumberbatch dat zijn trouwe fans zichzelf een naam gegeven hebben – één van de ongeschreven wetten in fandom is dat je geen écht fandom bent, tot je jezelf een naam gegeven hebt. Herkent u de volgende? Beliebers, de Bey Hive, the Church of Araeology, de Colbert Nation, cortexifans, Ears With Feet, Fannibals, Little Monsters, Potterheads, Ringers, Salt Gunners, Sheerios, Trekkers, Twihards, Whovians.

Dat Benedict Cumberbatch een fandom op zichzelf is, is niet zo verwonderlijk. Buzzfeed verklaarde hem in 2013 King of the Internet, en die naam is niet onverdiend. De reden daarvoor is niet meteen zijn geweldige acteerprestaties (hoewel zijn rol als Sherlock Holmes in de gelijknamige BBC-reeks hem een ietwat vreemd sekssymbool gemaakt heeft, en een springplank bleek naar echte glansrollen in 12 Years a Slave en Danny Boyles West End productie van Frankenstein, waarin Johnny Lee Miller en Cumberbatch afwisselend de rol van wetenschapper en monster vertolkten). Nee, het heeft eerder te maken met het onbeholpen enthousiasme waarmee hij zich in interviews en publieke optredens smijt: de Beyonce-walk-off met comédienne Miranda Hart, de ongepaste mopjes die fans op hun gemak moeten stellen, de respectvolle manier waarop hij met gekwetste gevoelens omgaat (in dit geval: het ‘verkeerdelijk’ gebruik van de term people of colour), de sinistere trailer voor Graham Norton (gevolgd door een epische giechel), de Alan Rickman-off met Jimmy Fallon, de spontane Chewbacca-imitatie die Harrison Ford grondig van zijn melk bracht, zijn consequente steun voor de lgbtq gemeenschap en de photobombs. Alle photobombs. Dat hij anderzijds niet zo fan is van de term Cumberbitches (ongetwijfeld één van de beste fandomnamen ooit), noch van de vele door fans geschreven mild-erotische alternatieve versies van Sherlockepisodes [x], vergeven we hem dan maar. Niemand is perfect

Over bitches gesproken: toen Leonarda Emilia in 1870 haar echtgenoot geëxecuteerd zag worden, besloot ze het recht in eigen handen te nemen. Als La Carambada maakte ze de Mexicaanse wegen onveilig en overviel heren van stand voor hun geld en juwelen. En ook gewoon als een fuck you aan het systeem, getuige het feit dat ze af en toe een borst toonde, gewoon om er in te wrijven dat het een vrouw was die met hun goederen de zonsondergang inreed. Helaas was haar slechts drie jaar epic awesomeness gegund: ze raakte gewond in een schietpartij, en stierf in gevangenschap. [x]

Nog zo’n kick-ass rolmodel voor delinquente dames is Ching Shih, een piraat die rond 1800 de Aziatische wateren onveilig maakte, eerst als concubine en echtgenote van de notoire Cheng Yi, en na diens overlijden als commandant van de Rode Vlag Vloot. Met de striktste piratencode op de zee en een geslepen zakengeest, was ze zo’n probleem voor de Chinese leiders dat ze amnestie aangeboden kreeg… op haar eigen voorwaarden. [x] Ze stief als een rijke, gerespecteerde dame op een gezegende leeftijd in haar bed, alsof ze nooit een gevreesde vrijbuiter geweest was.

En wat te denken van Constance Markievicz: gravin, suffragette, politica, socialist en actief lid van Sinn Féin, de politieke tak van de Ierse onafhankelijkheidsbeweging [x]. Ze werd in isolatie opgesloten en ter dood veroordeeld na haar deelname aan de Paasopstand van 1916 [x], maar kreeg genade omwille van haar gender. Ze was minister van Werk in de Ierse Republiek van 1919 tot 1922, en was daarmee slechts de derde vrouwelijke zittende minister, wereldwijd [x].

In de serie ‘Waar wil je niet op vakantie gaan?’ is het misschien goed om uit de buurt te blijven van Caleb Cain Marcus. De mens is ongetwijfeld heel sympathiek, en een geweldige survivalexpert, maar hij heeft de neiging om alleen gletsjers te bezoeken. En gletsjers zijn koud, en gevaarlijk. En heel erg koud. Maar de foto’s die hij er maakt, zijn dan weer ijzig schoon.

Misschien de reisbestemming ook niet laten afhangen van deze vader, die zijn kinderen geen Call of Duty wilde laten spelen en hen dan maar een tripje naar de Golanhoogte bezorgde. Jawel, die Golanhoogte. Het is niet duidelijk of de kinderen daarna nog enthousiast waren voor een first person shooter.

Een veiligere kruising van educatief en traumatiserend is het Tuol Sleng Genocide Museum in Phnom Phen, Cambodja. Gehuisd in een voormalig schoolgebouw dat in 1975 door de Rode Khmer werd omgevormd tot een gevangenis, documenteert het de horror van een oorlog waarin ad hoc executies en groteske folteringen schering en inslag waren. In Tuol Sleng alleen zouden 17.000 mensen omgekomen zijn. En natuurlijk spoken die daar ook, want de werkelijkheid is niet afschrikwekkend genoeg [x].

Costa Rica is ook altijd een optie, al heerst daar al eeuwen een plaag van bizarre stenen ballen, ook wel Las Bollas genoemd. De stenen sferen zijn tussen 1000 en 1500 jaar oud, en hun nut is iet of wat onduidelijk. Ook al zijn ze niet perfect rond, het is ook niet voor de hand liggend dat een weinig technologisch geavanceerde cultuur als de Diquis zo’n precisiewerk kon leveren. Maar geen nood: Atlantis is altijd een goede verklaring voor het onverklaarbare. Of ruimtewezens. Of een bizarre godin. Misschien toch maar vermijden, die ballen?

Best ook wegblijven van de Citarumrivier op Java, Indonesië, één van de tien meest vervuilde rivieren ter wereld [x]. 35 miljoen mensen zijn rechtstreeks en onrechtstreeks afhankelijk van de gezondheid van de rivier voor hun inkomen en welzijn, maar ondanks rapporten die aangeven dat 60% van het visbestand reeds uitgestorven is en de rivier essentieel functioneert als een open stort, heeft de Javaanse regering nog niets ondernomen om de wetgeving te veranderen en (sluik)storten in de rivier te verbieden, laat staan te investeren in waterzuiveringstations.

Een rivier die wel het bekijken waard is (maar misschien ook niet iets om je zwempak voor mee te nemen) is de Cano Cristales in Colombia. In de herfst transformeert het heldere water van de rivier naar wat je krijgt als je iemand met kennis van zaken waterverf laat gebruiken [x]. Of wat er gebeurt in MS Paint als je niet weet wat je aan het doen bent. (En laten we eerlijk zijn: wie weet wel hoe MS Paint werkt?) Wat is er verantwoordelijk voor dit levende kunstwerk? Mos. Serieus, moeder natuur, wat is dat met die dappere pogingen om ons verliefd te doen worden op saaie wezens?

En nu we toch bezig zijn: Candido Gonoi in Brazilië? Misschien ook best mijden als de pest. Er worden meer tweelingen geboren per moeder dan eender waar elders ter wereld. 18 maal meer, om exact te zijn. Is het iets in het water? Een vreemde geest die er rondhangt? Een vloek, of een bepaald sadistische zegening die over het dorp werd uitgesproken? Nope. Als we historicus Jorge Camarasa mogen geloven, hebben de inwoners van Tweelingstad hun bizarre Guinness World Record status te danken aan Josef Mengele [x]. Yup, die Josef Mengele. In 1963 dook er immers een vreemde dokter op in het dorp, gevolgd door een golf aan tweelingen. Blonde, blanke, blauwogige tweelingen. Nee, dat is geen grapje. De Braziliaanse autoriteiten houden het op ‘inteelt en toxisch afval’. Hoe dat leidt tot een klein leger Arische dubbelgangers is niemand echt duidelijk, maar Candido Gonoi is alleszins geen vakantiebestemming om aan te raden aan niet-neonazi’s. En ook niet aan neonazi’s. Laten we hen niet op ideeën brengen.

Dichter bij huis ligt het verlaten Château de Noisy, in Namen. Tot 1970 werd het gebruikt als vakantieverblijf voor kinderen van werknemers van de NMBS, en in 1991 werd het verlaten, ondanks een gebrek aan geïnteresseerde kopers of investeerders. Sinds dan staat het een beetje te rotten, wat heel erg jammer is en bijzonder gevaarlijk, maar ook fantastisch foto’s oplevert.

En als u dan toch beneden de taalgrens zit, kan u meteen naar Chatillon, waar een gigantische hoeveelheid roestende auto’s langzaam overwoekerd werden door een bos. Ga er boos roepen tegen de burgemeester, want die heeft het unieke overblijfsel van WOII in 2012 laten ‘opruimen’. [x]

Misschien toch maar gewoon thuisblijven dan. Gelukkig kan je via het internet ook wel wat reizen, en zelfs tijdreizen. Deze foto’s uit 100 jaar Caribische geschiedenis bijvoorbeeld. Of u kan terug naar de tijd toen de Spanjaarden dachten dat California een eiland was (dat was een langere periode dan u nu misschien verwacht) [x].

Ooit het gevoel gehad dat iemand zich wel heel erg vreemd gedraagt, en niet echt helemaal zichzelf is? Wellicht. Ooit het gevoel gehad dat IEDEREEN om je heen niet helemaal zichzelf is, maar vervangen door een zombie of een reptiel? Misschien ben u dan David Icke. Of misschien hebt u Capgrassyndroom, een zeldzaam maar fascinerend secundair symptoom van schizofrenie, bipolaire stoornis en hersenschade door dementie, druggebruik, MS of een ongeval. De stoornis werd voor het eerst omschreven door Franse psychiater Joseph Capgras en diens assistent Jean Reboul-Lachaux in 1923 [x], en is een vorm van agnosie of identificatiestoornis: een persoon wordt niet herkend als iemand die de patiënt zelf kent. Dit kan zorgen voor paranoïde gedrag, en angstige reacties. De oorzaak van de illusie ligt wellicht in een verstoring van de emotionele herkenning van een bekend gezicht. [x]

Nog zo’n bizarre stoornis is Cotardsyndroom, waarbij de patiënt denkt dat hij dood is. [x] Waar Capgras geen hallucinaties veroorzaakt, zorgt Cotardsyndroom effectief voor een verkeerde interpretatie van externe stimuli: de patiënt gelooft dat zijn lichaam aan het wegrotten is, dat hij lichaamsdelen mist of dat mensen hem niet meer kunnen zien. Heel uitzonderlijk ontstaat ook de waan dat de patiënt onsterfelijk is, en dus geen voedsel meer moet eten. Deze stoornis werd voor het eerst beschreven in 1880 door alweer een Fransman: neuroloog Jules Cotard, die het le délire de négation noemde: de ontkenningsillusie. Cotardsyndroom treedt doorgaans op samen met hersenschade of psychose, al zijn er onvoldoende gevallen gekend om echt solide wetenschappelijke theorieën op te bouwen.[x] In deze aflevering van Interne Keuken op Radio 1 gaat Steven Laureys dieper in op de neurologie achter zulke psychische fenomenen.

Minder mysterieus is Charles Bonnett syndroom, of black eyepatch syndrome. Door het gebrek aan zintuiglijke impulsen in één van de twee ogen, begint de geest zelf informatie aan te vullen, wat leidt tot extreme hallucinaties. [x]

Wilt u iets moois zien? Deze surrealistische fotomanipulaties van Caras Ionut zijn een paar minuten van uw tijd meer dan waard. Leest u liever? Dan vindt u hier een artikel over Charlotte Brontës liefdesbrieven.  En hier praat Carey Mulligan over haar dromen om een musicalster te worden haar ervaringen op de set van Shame. Luister meteen in één moeite door naar Cathy Berberian met Ticket To Ride van The Beatles. U wilt deze versie gehoord hebben, geloof me.

Ik klaag al eens over processed foods, het feit dat al ons voedsel al eerder verwerkt werd. Maar soms is dat niet slecht: zowel onverwerkte cashewnoten als rauwe tapioca (of cassave) blijken giftig [x].

En nu we het toch over eten hebben: casu marzu. Schapenkaas met vliegenlarven. Omnomnom. Ook niet op het menu in casa Verhelst: chili’s. Zeker niet na Jon Richardson bezig te zien op 8 out of 10 Cats Does Countdown. [x]

Wel smikkelen met deze knallers: candy cane chocolate swirl fudge, chia yoghurt, rundsvlees met Cherry Cola, chana masala, colcannon cakes (gebakken Ierse puree, dus) of California maki.

Aangezien we blijkbaar rustiger en geconcentreerder worden van katten kijken: een kattenverhaal. Van die keer dat Perzische keizer Cambyses II het tot de tanden gewapende en militair superieure Egypte binnentrok met een veel te klein leger en dan maar katten inzette. [x] Yup: katten. Katten op het slagveld, katten rond het legerkamp, katten als ‘levend’ schild. Waarom? De Egyptenaren beschouwden katten doorheen hun hele geschiedenis als heilige dieren, en ook al waren er periodes waarin katten wellicht geofferd werden, in de 6^e eeuw BCE associeerden Egyptenaren onze viervoetige vriendjes met de dood. Ze waren zo bang om zich de woede van de Dood op de hals te halen, dat ze amper durfden vechten of zich gewoon overgaven. Het is niet duidelijk of dit verhaal klopt, of niet, maar de uiteindelijke winnaar is ongetwijfeld de kat: zowel de oude Egyptenaren als de oude Perzen zijn reeds lang verdwenen van het wereldtoneel. Maar uw kat? Baas over alles wat de zon aanraakt. ALLES, SIMBA!

Toch liever een schattig poesje? Check deze baby cheeta….

En tot slot: ons vriendje van de week. Deze keer kijken we met een zekere fascinatie naar de Cetomimidae, vriendelijke diepzeebeestjes die de rups-vlinder-truc nemen en er een schepje bovenop doen: oorspronkelijk dacht men dat de larven met hun 75 cm lange staart, de mannetjes zonder spijsverteringsorganen (behalve een lever) en de walvisachtige wijfjes drie verschillende soorten waren. De wijfjes hebben geen zwemblaas, maar wel een gigantisch uitrekbare maag. Beetje pijnlijk voor de spijsverteringsloze mannetjes, wiens kaken gefuseerd zijn en die hun mond dus niet eens wijd genoeg kunnen openenom zelfs maar te proberen zo’n hoeveelheden voedsel binnen te spelen. Wetenschappers gaan er van uit dat de mannetjes eigenlijk misvormd zijn. [insert your own sexist joke here] [x]